Kultura na rozdrożach.
Jakiej współpracy chcemy w Europie Wschodniej?

East European Biennale Alliance (EEBA) przedstawia internetowe sympozjum pt. „Culture at Crossroads: What Collaboration Do We Want in Eastern Europe?” czyli „Kultura na rozdrożach. Jakiej współpracy chcemy w Europie Wschodniej?”, które rozpocznie się w piątek 18 września 2020 r. o godz. 12:00 (CET). Sympozjum będzie prowadzone w języku angielskim i jest organizowane przez instytucje założycielskie EEBA: Biennale Warszawa, Bienále Ve věci umění / Matter of Art Praha, OFF-Biennále Budapest oraz Kyiv Biennial (VCRC). 

Czego powinniśmy się spodziewać ze strony sztuki i instytucji artystycznych w ciągu najbliższych lat lub dekad? Jaka jest ich rola w czasach znaczących przemian społecznych? Dlaczego tworzymy i wystawiamy sztukę, dla kogo to robimy i czy ma sens wykorzystywanie tych samych formatów i materiałów, co kiedyś? Na czym powinna się skupiać sztuka i jakie to ma znaczenie? Nie są to nowe pytania, ale należy je zadawać zawsze, gdy warunki ulegają zmianie – a teraz zmieniają się szczególnie dramatycznie. Bez wątpienia aktualna sytuacja skłania nas do ponownego przemyślenia sposobu, w jaki działają instytucje artystyczne, praktyka artystyczna i sami artyści. Zadajemy te pytania z perspektywy artystek i artystów, kuratorek i kuratorów działających na obszarze Europy Wschodniej – na peryferiach Europy. W czasie pandemii COVID-19 ponownie byliśmy świadkami tego, jak wzajemnie powiązane globalne wyzwania przyjmują specyficzny kształt w naszym regionie. Jak my, jako sektor sztuki/kultury (instytucje, kuratorzy i kuratorki, artystki i artyści, producentki i producenci), przygotowujemy się do funkcjonowania w przyszłości? Jak powinniśmy od nowa przemyśleć sposoby tworzenia, produkcji i dystrybucji dzieł sztuki, projektów i wydarzeń?

Może w wyniku pandemii COVID-19 sztuka zyska mniejszy, bardziej lokalny wymiar i będzie bardziej zakorzeniona w lokalnych społecznościach. To może być dobre dla zrównoważonego rozwoju życia zarówno ludzkiego, jak i wszelkiego innego na tej planecie. W końcu możliwości w zakresie mobilności artystycznej i kuratorskiej nigdy nie były rozdysponowane równomiernie ani sprawiedliwie. Ale pojęcie lokalności może też stać się pułapką. Pod rządami konserwatywnych polityków w naszych krajach byt sztuki krytycznej, krytycznych artystek i artystów oraz krytycznych instytucji artystycznych stał się bardzo niepewny, w niektórych przypadkach dotykają ich wręcz bezpośrednie prześladowania. Międzynarodowe kontakty są kluczowym zasobem nie tylko wymiany intelektualnej i finansowania, ale i wsparcia moralnego oraz politycznego. W jakich formach, formatach i jakimi środkami będzie można kontynuowac taką współprace międzynarodową? Jak możemy wspólnie okazywać solidarność z naszymi wschodnioeuropejskimi współpracownikami, partnerami, przyjaciółmi i towarzyszami zmagań?

Nowopowstały sojusz East Europe Biennial Alliance w składzie Biennale Matter of Art in Prague, Biennale Warszawa, Kyiv Biennial, oraz OFF-Biennale Budapest ma na celu zaproponowanie innej narracji dla regionu Europy Wschodniej i przedefiniowanie metod współpracy instytucji kulturalnych. Zważywszy, że współcześnie powstające biennale stały się istotnym nośnikiem nowych kontekstów i komunikacji z nową publicznością, Sojusz został stworzony z myślą o wzmacnianiu ich roli w kształtowaniu innowacyjnych form solidarności międzynarodowej, rozszerzaniu horyzontów wyobraźni społeczno-gospodarczej i wypracowywaniu alternatywnych rozwiązań w zakresie kultury. Sojusz gromadzi instytucje typu biennale w celu opracowywania wspólnej wizji i regionalnej współpracy prowadzącej do transgranicznych spotkań, wydarzeń otwartych dla publiczności i pracy nad wspólnymi programami w nadchodzących latach.

Uczestnicy:

Tereza Stejskalová, Veronika Janatková, Dominika Trapp, Kateřina Smejkalová, Noemi Purkrábková, Zoltán Ginneli, Eszter Lázár, Eszter Szakács, Serge Klymko, Wolfgang Schwärzler, Vasyl Cherepanyn, Aleksandra Jach, Michał Dąbrowski, Bartek Frąckowiak, Marta Michalak

Program

I. TECHNOLOGIE I PRZEBIEG WSPÓŁPRACY
12:00–12:10 Tereza Stejskalová & Veronika Janatková: Wprowadzenie
12:10–12:25 Kateřina Smejkalová
12:25–12:40 Noemi Purkrábková
12:40–12:50 Dyskusja

12:50–13:00 Przerwa

II. DEKOLONIZACJA I WSPÓŁPRACA/ DEKOLONIZACJA WSPÓŁPRACY
13:00–13:15 Zoltán Ginelli: Dekolonizacja nie-kolonizatorów? Europa Wschodnia w ramach globalnego kolonializmu i półperyferyjnego dekolonializmu
13:15–13:30 Eszter Lázár & Eszter Szakács: Praktyki budowy sojuszu
13:30–13:45 Dominika Trapp: Chłopstwo w atmosferze
12:40–12:50 Dyskusja

14:00–14:30 Lunch

III. EKOLOGIE I POLITYKA WIZUALNA WSPÓŁPRACY
14:30–14:45 Aleksandra Jach & Michał Dąbrowski: Jak opowiadać o kryzysie klimatycznym?
14:45–15:00 Wolfgang Schwärzler: Tworzenie oprawy graficznej East Europe Biennial Alliance
15:15–15:30 Vasyl Cherepanyn & Serhiy Klymko. Polityczna treść, wizualna forma: Uwagi na temat kulturalnego internacjonalizmu.
15:30–15:45 Bartek Frąckowiak & Marta Michalak: Europa Wschodnia: Trzy scenariusze dla przyszłej współpracy międzynarodowej na polu kultury

15:45–16:15 Dyskusja