„Czarna skóra, białe maski” Frantza Fanona

Jeden z najważniejszych tekstów poświęconych rasizmowi w przekładzie Urszuli Kropiwiec właśnie wyszedł nakładem wydawnictwa Karakter. Książka objęta została instytucjonalnym patronatem Biennale Warszawa. Do kupienia m.in. w internetowej księgarni Karakter.

Pierwsze polskie wydanie legendarnego eseju, który stał się orężem w walce z rasizmem i ważnym punktem odniesienia dla studiów postkolonialnych na całym świecie. Głównym tematem książki jest wpływ rasizmu na ludzką psychikę w warunkach kolonialnej dominacji. Fanon analizuje sposoby konstruowania rasy oraz bada rozmaite aspekty relacji między Białym i Czarnym. Odwołując się do świadectw historycznych, literackich, do myśli filozoficznej i psychoanalizy, a przede wszystkim do własnego doświadczenia, stawia tezę, że piętno kolonializmu nosi wszelkie znamiona zbiorowej neurozy i że trzeba się zastanowić nad tym, jak uleczyć ten stan. Pokazuje, jak stworzony przez kolonialną represję mechanizm poczucia wyższości i niższości reprodukuje się w świadomych i nieświadomych zachowaniach, postawach i lękach. Zastanawia się też nad tym, jak wyjść z bezustannie nakręcającej się spirali stereotypów i uprzedzeń. Opublikowany w 1952 roku esej nie stracił swej pełnej gniewu, profetycznej mocy i wciąż pozostaje jednym z najważniejszych tekstów poświęconych rasizmowi.

Frantz Fanon (1925–1961) urodził się na Martynice. W czasie drugiej wojny światowej walczył w ruchu Wolnej Francji u boku de Gaulle’a. Studiował medycynę, filozofię i psychologię na uniwersytecie w Lyonie. W 1953 roku podjął pracę w szpitalu psychiatrycznym w mieście Blida (dziś Al-Bulajda) w Algierii. Gdy rozpoczęła się algierska walka o niepodległość, zaangażował się w ruch Frontu Wyzwolenia Narodowego, za co został wydalony z tego kraju przez francuskie władze. Mieszkał w Tunezji, a potem w Ghanie, gdzie pełnił funkcję algierskiego ambasadora. Przez całe życie pisał książki i artykuły poświęcone kwestiom rasizmu, kolonializmu i wykluczenia, które były inspiracją dla wielu ruchów na rzecz wyzwolenia i obrony praw obywatelskich.