Złoto&Węgiel, Woda&Koltan
z serii landscapes and bodies
Spektakle dokumentalne
O miejscu, w którym kiedyś wydobywano węgiel, najwięcej mogą powiedzieć rzeki, a tajemnicę koltanu w Twoim telefonie znają kruszycielki rudy z obozu górniczego w Demokratycznej Republice Konga. Jakie są społeczne i ekologiczne konsekwencje górnictwa i jak zmienia się krajobraz po znikających kopalniach? Czy nowoczesność wszędzie wygląda tak samo? Na początku września w Warszawie odbędą się pokazy spektakli landscapes and bodies, które badają konsekwencje ekstraktywizmu, czyli modelu rozwoju opartego na masowej eksploatacji zasobów naturalnych.
Spektakle zrealizował międzynarodowy kolektyw artystyczny Kötter / Israel / Limberg we współpracy z polskimi twórcami (Anna Ptak – dramaturgia, Marcin Lenarczyk – dźwięk), performerami i badaczami oraz lokalnymi pracownikami kopalń z Indonezji, Demokratycznej Republiki Konga, Niemiec i Papui. Warszawskie pokazy odbędą się w Studiu Tęcza, które mieści się na terenie Instytutu Chemii Przemysłowej, gdzie opracowuje się próbki paliw polskiego koncernu naftowego.
Seria studiów przypadku poświęcona pozyskiwanym zasobom podzielona została na dwie części: Złoto&Węgiel oraz Woda&Koltan. Podczas każdego spektaklu publiczność przechodzi przez dwanaście pokoi, gdzie poznaje historie wydobycia z różnych szerokości geograficznych. Każde pomieszczenie to inna historia, każdy spektakl to podróż publiczności po innym krajobrazie. Opowieściom performerów i performerek towarzyszą materiały audio i filmy dokumentalne w technologii wideo 360°, pozwalające widzom zobaczyć rozsiane po całym świecie tereny wydobycia.
Złoto&Węgiel przenosi nas na dawne złoża i obszary konfliktów zbrojnych toczących się na terenach pozyskiwania różnych surowców. W miejscu odkrywek powstają sztuczne jeziora, a nad nimi wyrastają nowoczesne osiedla. Hałdy stają się miejscem ucieczki i spotkań, etos górniczy zastępuje zasada deweloperskiej atrakcji. Złoto wydobywane na terenach okupowanych przez indonezyjskie wojsko jest źródłem bogactwa i wojny. Konflikt wokół złóż pogłębia się wraz z konfliktem zbrojnym, czyniąc wojnę domową stałym elementem ekstraktywistycznych strategii politycznych.
Jaki jest związek między surowcami i masakrami? Robotnice pracujące przy wydobyciu koltanu wiedzą, ile krwi kosztuje minerał niezbędny do tworzenia nowoczesnych technologii. Historie z Wody&Koltanu rozciągają się między kopalniami w Demokratycznej Republice Konga i dolinami niemieckich rzek, woda jest bowiem organicznie związana z każdym rodzajem wydobycia naturalnych zasobów. W Zagłębiu Ruhry nie ma już kopalń, ale pompy nadal pracują. O tym, jaka jest jej przyszłość, opowiadają europejskiej publiczności Kongijczycy oraz rzeki, które niegdyś były ściekami.
Projekt landscapes and bodies ma charakter dokumentalny i odwołuje się do doświadczeń pracowników i pracownic kopalń oraz ludności zamieszkującej tereny, gdzie wydobywa się złoża. Wywiady wykorzystane w materiałach wideo i wystąpieniach performerów powstały podczas badań przeprowadzonych przez zespół artystyczny. Autorem filmów dokumentalnych użytych w spektaklach jest reżyser Daniel Kötter, który w swojej twórczości zajmuje się dynamiką urbanizacji i przemian krajobrazu. Równolegle do pokazów spektakli w ramach Biennale Warszawa na 18. festiwalu Millennium Docs Against Gravity będzie można obejrzeć jego film W dolinie Addis Abeby opowiadający o szybkiej modernizacji globalnego Południa na tle tamtejszych wojen domowych.
Organizowane przez Biennale Warszawa pokazy landscapes and bodies są częścią międzynarodowego tournée, w którym wspierają nas Instytut Goethego oraz Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej.