Apatia wobec autorytaryzmu i agresji

Napaść Rosji na Ukrainę wywołała pytania na temat funkcjonujących w postsowieckich reżimach mechanizmów psychologicznych, które sprawiły, że rosyjska ludność zachowała się w tej sytuacji biernie. Tamtejszy autorytarny reżim bazuje na apatii nieróżniącej się do tej z czasów radzieckich. W kraju, gdzie nie jest już sekretem, że kłamstwa i oszustwa prowadzą do sukcesu, dla wielu osób apatia przybiera formę braku zainteresowania walką polityczną, cynizmu i rezygnacji w obliczu autorytarnej władzy. To przekłada się też na bierność wobec wojny i strategie wypierania, po które sięgają niektóre osoby w Rosji na wieść o potwornościach dokonywanych przez rosyjski reżim w Ukrainie.

Apatia jest odpowiedzią nie tylko na autorytaryzm – wiąże się silnie także z modus vivendi ideologii neoliberalnej. Nie dziwi zatem, że tak często słyszy się o wypaleniu i „wyczerpaniu współczuciem” w świecie rozwiniętym. Autorka wykładu przyjrzy się logice apatii w naszych czasach, zajmie się również zagadnieniem „prawa do apatii”, które było modne w połowie ubiegłego stulecia wśród niektórych amerykańskich teoretyków polityki. W podsumowaniu badaczka zajmie się natomiast problemem apatii w stosunku do wojny oraz „wyczerpania współczuciem”, które często ma miejsce w czasach potwornych agresji.

Specjalny program publiczny Uzbrojona demokracja przygotowany przez Kyiv Biennial i Biennale Warszawa pod kierunkiem kuratorskim Vasyla Cherepanyna bada pojęcia imperializmu, wyzwolenia, faszyzmu, autokracji, rewolucji i militaryzacji w świecie, który ma powstać na wypalonej europejskiej ziemi. Stanowi on pierwszą część organizowanej przez East Europe Biennial Alliance i omawiającej militarną napaść Rosji na Ukrainę serii, która odbywać się będzie w Warszawie, Pradze, Kassel i Rydze latem oraz jesienią 2022 roku.