Polityczność niepełnosprawności

Wykład Justyny Lipko-Koniecznej i Eweliny Godlewskiej-Byliniak

Kiedy w marcu 2016 roku artyści skupieni w Teatrze 21 zdecydowali się wyrazić publicznie swój sprzeciw wobec języka nienawiści obecnego w debacie publicznej i uderzającego w osoby z niepełnosprawnościami, używanego przez prominentnego i budującego swoją osobowość na skandalu i szoku Janusza Korwina-Mikkego, nic nie zapowiadało jeszcze, że prawa osób z niepełnosprawnościami, w tym prawo do poszanowania godności osobistej, znajdą się w centrum zainteresowania opinii publicznej na długie tygodnie. Wczesną wiosną 2016 roku w ramach obchodów żydowskiego święta Pesach Teatr 21 przygotował na zaproszenie Muzeum Historii Żydów Polskich Polin performans „Pesach. Święto wolności”. Aktorzy odczytali kolejne artykuły z Międzynarodowej Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela i wraz z publicznością wędrowali przez zasłonięte zwykle przed zwiedzającymi zaplecze muzeum z wielkimi literami tworzącymi słowo WOLNOŚĆ, by złożyć je pod pomnikiem Bohaterów Getta. Prawo do wolności, w tym do wolności wypowiadania się w swoim imieniu, stanowiło wyzwanie rzucone dyskursowi politycznemu traktującemu osoby z niepełnosprawnością przedmiotowo, a często też obraźliwie. Wiosną 2018 roku, roku w którym Polska Rzeczpospolita hucznie obchodzi 100 lecie odzyskanie niepodległości, prawo do wolności i samodzielności stało się jednym z głównych postulatów 40 dniowego protestu osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów na najważniejszej polskiej scenie publicznej – w sejmie. Jednak protest osób z niepełnosprawnościami nie przyciągnął pod sejm tłumów, odbywał się bowiem w kulisach, w przestrzeniach prywatnych, bo Polska to kraj wciąż mało dostępny, także w tym podstawowym sensie dostępu do podróżowania i przemieszczania się osób z niepełnosprawnościami. W kulisy też chciała zepchnąć protestujących polska większość parlamentarna. A jednak protest ten odbył się, jego rzecznikami były osoby z niepełnosprawnościami, wypowiadające się w swoim imieniu, walczące o swoją przestrzeń do życia, o równe prawo do wolności. Podczas wykładu poświęconego temu wydarzeniu, a także relacji między politycznością i niepełnosprawnością, wspólnie przyjrzymy się archiwum protestu, artefaktom, fragmentom relacji, wypowiedzi, które stanowią kamień milowy w walce osób z niepełnosprawnościami o prawa człowieka i obywatela.

Wykład towarzyszący premierze spektaklu „Rewolucja, której nie było” rozpocznie się po spektaklu. Spektakl 8 grudnia rozpoczyna się o godz. 18:00 i trwa ok. 2 godz.