Co jest sprawiedliwe? Sprawiedliwość naprawcza i inne sposoby demokratyzacji prawa w teorii oraz w praktyce

Reformy wymiaru sprawiedliwości prowadzone w Polsce w ostatnich latach wzbudziły burzliwe dyskusje na temat trójpodziału władzy oraz niezależności władzy sądowniczej od ustawodawczej i wykonawczej. Kwestia ta nie wyczerpuje jednak pytania o relację między prawem a władzą w społeczeństwach demokratycznych. Czy w demokracji to władza państwowa powinna być tym organem, który ma wymierzać sprawiedliwość i pilnować jej egzekucji? Czy kompetencje te nie powinny znaleźć się raczej pod kontrolą samorządnej wspólnoty, a nie państwowej administracji? Sprawiedliwość naprawcza popularna m.in. w Kanadzie, Wielkiej Brytanii czy Skandynawii – alternatywna dla modelu sprawiedliwości resocjalizacyjnej oraz retrybutywnej – stawia te kwestie w centrum dyskusji na temat relacji między stanowieniem i egzekwowaniem prawa a polityczną samorządnością wspólnoty. Jest więc dobrym punktem wyjścia do rozważenia roli, jaką wymiar sprawiedliwości może i powinien odgrywać w społeczeństwach demokratycznych.