Technologie (dla) demokracji: szanse, wyzwania, zagrożenia

Gwałtowny rozwój technologii teleinformatycznych i komunikacyjnych w ostatnim półwieczu przyniósł ambiwalentne konsekwencje społeczno-polityczne. Z jednej strony zyskaliśmy nie tylko nowe narzędzia mobilizacji politycznej pozwalające wspierać demokratyczną kulturę, ale także nową sferę walki o dobra wspólne. Spory wokół tzw. praw własności intelektualnej (oraz monopolistycznych praktyk z nimi związanych), domeny publicznej, dozwolonego użytku czy patentowania algorytmów regularnie wykraczają poza wąskie grono ekspertów i kończą się czasem konfrontacjami na ulicach, jak było chociażby w Polsce przy okazji próby wprowadzenia ACTA. Z drugiej jednak strony doświadczamy inwigilacji na niespotykaną wcześniej skalę, a praktyki śledzenia użytkowników i pozyskiwania ich danych stosowane przez globalne korporacje – jak Facebook czy Google – wykraczają daleko poza najśmielsze fantazje George’a Orwella. Technologia nie jest sama w sobie odpowiedzialna za którekolwiek z owych użyć, nie jest dobra, zła, nie jest też neutralna – zwyczajnie jest. Bez naszej wyobraźni i determinacji nie będzie automatycznie narzędziem w walce o emancypację i elementem radykalnie demokratycznej organizacji politycznej, ale stanie się raczej środkiem nadzoru i kontroli.