Demokracja we wspólnotach plemiennych

Wykład Jana Sowy

Współczesne ustroje parlamentarno-demokratyczne z ich inkluzywnymi prawami politycznymi i równym udziałem wszystkich obywatelek oraz obywateli we władzy uznaje się często za jedno z najważniejszych zdobyczy nowoczesności, a tym samym dowód na naszą wyższość nad mroczną i nieoświeconą przeszłością.

Wbrew temu przekonaniu idą jednak liczne teorie i badania antropologiczne, które wskazują, że anty-hierarchiczna, egalitarna i demokratyczna organizacja władzy jest bardzo starym wynalazkiem ludzkości. Demokracja wydaje się raczej odwieczną praktyką człowieka, od której wyjątkiem stały się państwa pojawiające się w historii naszego gatunku stosunkowo niedawno, bo dopiero po rewolucji neolitycznej; ich historia to zaledwie 10% historii homo sapiens. Idąc tropem takich klasyków antropologii, jak Pierre Clastres, James C. Scott czy Marshall Sahlins, przypatrzymy się, jak mogła wyglądać – i wygląda dzisiaj – demokracja we wspólnotach plemiennych.