Sztuka nie bycia rządzonym, czyli demokracja jako forma życia

Wykład Jana Sowy

Obrona demokracji stała się dla wielu środowisk i organizacji zadaniem numer jeden – tak w Polsce, jak i w innych miejscach na świecie. Czy jednak na pewno wiemy, czym jest demokracja i co stanowi jej istotę? W głównym nurcie debaty publicznej jest ona albo utożsamiana z parlamentaryzmem i takimi liberalnymi elementami naszego ustroju, jak trójpodział władzy czy wolność mediów albo też rozumiana jako samowola suwerena. W rzeczywistości jednak ustrój liberalno-przedstawicielski wcale nie powstał, aby być wcieleniem demokratycznych ideałów, a te ostatnie nie są wcale zbudowane wokół mechanizmów skutecznego sprawowania arbitralnej władzy przez większość. Ich istotą jest coś dokładnie przeciwnego: osiągnięcie stanu immanencji władzy, w którym wspólnota polityczna jest ciągle funkcjonującą mocą konstytuującą, poddaną rządom władzy ukonstytuowanej.