Usiądźmy w kręgu nasion

Nasiona są żywym i ewoluującym skarbcem naszej historii, kultury i więzi z ziemią. Siejąc, zbierając nasiona i wymieniając się nimi, podtrzymujemy różnorodność genetyczną roślin. Zachowujemy naszą autonomię w obliczu komercjalizacji i monopolizacji nasion przez duże koncerny i podtrzymujemy nasze naturalne prawo do uprawy roślin stanowiących nasze pożywienie.

„Dobre Żniwa”, 2018

Interesujesz się nasionami? Uprawiasz jedzenie w ogródku, gospodarstwie lub na parapecie? Porozmawiajmy o tym! Przyjdź na spotkanie, w trakcie którego podzielimy się swoimi nasiennymi historiami. Zarysujemy kontekst gospodarczy, polityczny i społeczny, opowiemy o koncentracji rynku nasiennego, patentach, wielkich przejęciach i sytuacji rolników i rolniczek wobec tych zmian. Pokażemy też alternatywne ruchy i społeczne domy nasion. W częściej praktycznej podzielimy się wiedzą, jak zdobyć dobre nasiona starych odmian, według jakich zasad budować swój skarbiec nasion, jak w praktyce zachowywać nasiona i jak je właściwie przechowywać. Wspólnie pozyskamy nasiona z kilku warzyw.

Spadek różnorodności biologicznej to nie tylko zagrożenie dla morskich ssaków czy drapieżników zamieszkujących azjatyckie dżungle. Zanik bioróżnorodności możemy obserwować codziennie na naszych talerzach – szacuje się, że niemal ¾ naszej diety bazuje na zaledwie 9 gatunkach roślin. Jak to odwrócić? Siać, zbierać i wzmacniać nasienną sieć. Za wyginięcie wielu gatunków flory odpowiedzialna jest erozja genetyczna nasion. W wyniku zawężania puli genowej roślin uprawnych, w celu pozyskiwania cech zapewniających wysokie plony, stare odmiany są często eliminowane.

Z kolei te nowo powstałe obejmowane są szeregiem patentów i wprowadzane do obrotu na zasadach komercyjnych. W niektórych krajach, np. USA, aby mieć dostęp do nasion, rolnicy muszą zapłacić właścicielowi patentu i zobowiązać się do bezwzględnego przestrzegania szeregu warunków: nie wolno im ponownie użyć nasion ze swoich zbiorów, ani z nimi eksperymentować, nie mogą również ich sprzedać lub bezpłatnie przekazać. A droższe nasiona to droższe jedzenie.

Tymczasem to właśnie dawne, rodzime odmiany są lepiej przystosowane do warunków klimatycznych oraz geograficznych i odporniejsze na szkodniki. Z kolei sami rolnicy krzyżując i eksperymentując (celowo lub spontanicznie) rozwijają lokalne odmiany, tworzą bazę zasobów dla społeczności lokalnej i ogromnie wzbogacają różnorodność. Aby wspierać ten proces, można angażować się w ruchy obywatelskie działające przeciwko kolejnym ustawom patentowym i koncentracji rynku nasiennego, ale przede wszystkim warto zbierać nasiona z własnych upraw.

O tym, jak zacząć, opowiedzą Wioletta Olejarczyk i Klaudia Kryńska z sieci suwerenności żywnościowej Nyeleni Polska.

Spotykamy się w Ogrodzie Społecznościowym Motyka i Słońce (Jazdów 3/9, Warszawa). Warsztat potrwa 3 godziny. Udział  jest bezpłatny. Wydarzenie w ramach Festiwalu Otwarty Jazdów 2021 jako część projektu „W kierunku solidarnego żywienia. Warszawa 2030+”.

Warsztatom towarzyszyć będzie fotografka, która będzie dokumentowała wydarzenie. Wzięcie udziału w warsztacie oznacza zgodę na wykorzystanie przez Biennale Warszawa wizerunku w celu promocji działalności Biennale oraz prowadzenia polityki informacyjnej.