What is Global East and Where to Find It? Rethinking the Universal
Czym jest Globalny Wschód i gdzie go znaleźć? Wykład Jana Sowy
Pojęcie Globalnego Wschodu niedawno pojawiło się w kręgach akademickich jako alternatywa do myślenia o Europie Wschodniej w kategoriach jej postsowieckiego dziedzictwa. Ma również uzupełnić i skomplikować binarny podział na Globalną Północ i Południe. Ten koncepcyjny zwrot, choć interesujący, intryguje przede wszystkim jako objaw odnoszenia nas do Rzeczywistości, która pozostaje ukryta pod symbolicznymi konstrukcjami i wyobrażonymi reprezentacjami debaty publicznej. Ta Rzeczywistość zaświadcza o tym, że pomimo tego, co wiele osób uważało trzy dekady temu, pod koniec zimnej wojny, Europa Wschodnia okazała się zasadniczo różnić od Zachodu, choć jednocześnie nie wpisuje się z łatwością w podział na Północ i Południe. Z tego powodu jest zaniedbywana w większości współczesnych akademickich i teoretycznych ujęć, o czym świadczy praktycznie całkowity brak zainteresowania nią na polu zachodniej, północnej czy południowej teorii postkolonialnej. Jednocześnie sama koncepcja Globalnego Wschodu wydaje się tworzyć jeszcze jedną identytarystyczną etykietkę, która może nieść pewne pocieszenie dla tych mieszkańców Europy Wschodniej, którzy czują się zaniedbani przez historię, choć nie może ona osiągnąć specjalnie nic więcej, a nie wydaje się też interesująca jako narzędzie politycznej walki poza tym, co uznawane w granicach liberalnych horyzontów. Wychodząc w ten sposób od koncepcji Globalnego Wschodu, powinniśmy raczej poszukiwać konceptualizacji, która pozwoliłaby nam zarówno uchwycić specyfikę europejskiego Wschodu, jak i stworzyć wspólny front walki politycznej, który będzie wykraczał poza geograficzne granice regionu. Innymi słowy, musimy ponownie przemyśleć uniwersalia.
Książka jest dostępna w zasobach Biennale Warszawa.
Wykład będzie prowadzony w języku angielskim.