Performatyka protestu

Cykl spotkań warsztatowo-wykładowych

Performatyka protestu, ale także oporu, kontestacji, afirmacji i solidarności to cykl historyczno-polityczny, w którym chodzi nie tylko o przeszłość, ale i o przyszłość – o konkretną wiedzę na temat strategii, organizacji i konsekwencji manifestacji publicznych. Mowa tu będzie o dawnych, ale i o najnowszych doświadczeniach stawiania oporu, wyrażania sprzeciwu, manifestowania solidarności. Spróbujemy zarazem wspólnie pozyskać wiedzę praktyczną i prawną od zaproszonych gości – ekspertek i ekspertów, organizatorów i organizatorek akcji protestacyjnych, parad, marszów, zgromadzeń.

Miasto zawsze było przestrzenią najrozmaitszych protestów. Place, ulice, mury, witryny, budynki publiczne, kawiarnie, kościoły, parki, teatry, chodniki, galerie, osiedla, sklepy i nadrzeczne bulwary, ale też ubrania i rekwizyty ludzi w tłumie – to miejsca-media, które w dowolnej chwili posłużyć mogą za polityczną trybunę – do manifestowania emocji, wyrażania aspiracji i formułowania żądań. Każdy ruch emancypacyjny, kontestacyjny czy rewolucyjny zaczynał się od przejęcia przestrzeni miejskiej – zburzenia więzienia, zdobycia pałacu, okupacji parku, zajęcia ulic i placów, wtargnięcia do kościoła. Przejęcie prowadziło do nieodwracalnego przekształcenia tych miejsc. Przekształcenie zaś nadawało im nową moc – symboliczną i polityczną.

Podczas kolejnych spotkań z tego cyklu przyjrzymy się historycznym i współczesnym strategiom przewłaszczania i przekształcania przestrzeni publicznej, najbardziej efektownym formom manifestowania sprzeciwu i artykułowania żądań, najskuteczniejszym sposobom perswazji, przyciągania uwagi i wprowadzania w obieg własnych postulatów i haseł.

Gościniami i gośćmi cyklu będą między innymi: Zbigniew Bujak, Maria Świetlik, Beata Siemieniako, Suzi Andreis, Grzegorz Ziółkowski, Yga Kostrzewa, Anna Zawadzka, Kolektyw Czarne Szmaty.

Performanse protestu, oporu i solidarności to projekt historyczny i polityczny, realizowany z przekonaniem, że doświadczenie udanych przewrotów i przemian społecznych, powodzenie ruchów emancypacyjnych i równościowych zależało zawsze i w ogromnej mierze zależeć będzie od ich performatywnej mocy i efektowności.

Wychodząc od karnawałowego doświadczenia, jakim był czas Solidarności 1980-1981 oraz następne lata naznaczone protestami społecznymi i aktami indywidualnego oporu, manifestującymi się wielką różnorodnością środków i form, przejdziemy do analizy najważniejszych strategii protestu pod kątem ich celów i skuteczności.

Od choreografii zbiorowej i sposobów jej organizacji, przez metody wykorzystywania środków tak efektownych jak ogień i tak radykalnych jak głodówka, po bierne i czynne prowokacje, akcje oporu cywilnego oraz różnorakie działania artystyczne.

Propozycja, by najważniejszym rewolucjom, rewoltom i protestom społecznym ostatnich dziesięcioleci przyjrzeć się nie tyle pod kątem ideologicznym, lecz przede wszystkim strategicznym, wymusi siłą rzeczy refleksję zarówno na temat realnej przemocy jak i niebezpiecznego wymiaru przemocy symbolicznej.

Gośćmi tych spotkań będą osoby o praktycznym doświadczeniu i teoretycznym przygotowaniu, dysponujące wiedzą prawniczą, medyczną, organizacyjną i techniczną, z którymi porozmawiamy między innymi o pragmatycznych aspektach performatywnych działań protestacyjnych.

Program

Saturday, March 17,  14:00
Solidarność
Logocentric revolution

In the period 1980-1981 and in the following years marked by the constant social confrontation, protests against the authorities adopted innumerable forms, in which, however, the basic elements still remained the word – catchphrase, slogan, literary work, tag, typographic form, new narrative, spoken history. Paper ammo and a discursive offensive constituted the main strategy of resistance and protest from the moment of formulating 21 postulates were made, to broadcasts of the underground radio and the entire culture of the second circulation. The extremely logocentric revolution of Solidarity manifested, perhaps for the last time in history, a true faith in the word and its performative power. Mentioning that carnival, however, it is worth asking about the modern ways of solidarity and resisting state violence.

Saturday, April, 11:00
Gathering
Collective choreography

Erwin Piscator, Nikolai Yevreinov and Leon Schiller knew something about the arrangements of the crowd, directing masses and collective choreography. The twentieth century brought the raise of these forms to the social ground, at the same time referring to iconic (painting and literary) representations of collective protests from centuries past. How do the dynamics of crowds shape in marches, at rallies, during the occupation of public places? What is the importance of the additional attributes here – candles, keys, televisions, carnations and umbrellas? How to effectively and effectively direct the city?

A gathering and, at the same time, a political act may be both a strike in the factory, as well as an eviction blockade; annual march, and seemingly spontaneous walk. The question is what is allowed in such circumstances and what shall not be done, what are our rights and how to defend them when they are at risk?

Saturday, May 12, 11:00
Fire
Overdue visibility

The fire appears as an attribute of protest in extreme situations when anger, rage, powerlessness or despair must find an outlet and other ways of communicating them have failed. Fire is used to manifest hatred when the effigies are burnt and to express solidarity when candles are lit. Manifesting with fire can precede real violence. It may direct attention to your own determination and readiness for personal risk. It may finally take the form of burnt offerings – as in the case of the self-immolation of a Buddhist monk, Ryszard Siwiec, Walenty Badylak, Jan Palach, and Piotr Szczęsny.

Saturday, May 26, 11:00
HUNGER PROTEST
Martyrs of the case

Besides self-immolation, starvation is the most radical form of protest, which is usually followed by fighters of lost, hopeless or simply very difficult cases in a situation where the only real hope is to raise public opinion, create social solidarity and discredit power. Hunger protest is considered to be the main non-violence strategy, and this was also its origin, although in reality it is an act of self-harm, and sometimes even leads to martyr’s death Hunger protests, due to their durability, have a peculiar narrative potential, which is worth examining on specific examples. It is also worth finding out how the human body reacts to long-lasting starvation, what its health effects are, how to end it up and how to care for starving ones.

Saturday, June 16, 11:00
Provocation
Performative violence

Provocation, which aims to draw attention and trigger a reaction, often extreme and brutal, repeatedly in the form of criminal repression using the whole apparatus of power and legal system, is the most effective form of breaking through to public opinion due to its long-term legal and media consequences. It may be a way to visualize a specific problem, and at the same time the cause of protest and a means to provoke public debate. Provocation is by definition a controversy, and therefore it can also directly turn against protesters and their environment. Due to its specific power to reveal real violence through the use of symbolic violence, provocation has outstanding performative values.

Saturday, June 30
Performance
Joyous creativity

Performance and its various theatrical or visual variations, from the beginning, has been associated with contestant artistic, political, revolutionary and provocative movements. Itself, it was a change and a change it has been generating, but above all, it has been bringing into social protest an element that had not been thought up so far, an element of creation, surprise, overturning or reversal of order. Contemporary Black Rags or Consortium of Post-artistic Practices are the heirs of happenings, street performances, guerrilla theatre, Orange Alternative, Movement Academy and many other performative practices that existed before they were so named.