Atlas Planetarnej Przemocy

Program Biennale Warszawa w Departamencie Obecności 9.04–26.05.2018

#praca #przemoc #populizm #przestrzeń #przyszłość #polityka #planetarność #nowapraca

Trudno obiektywnie zmierzyć skalę czy intensywność przemocy. Wydaje się jednak, że obecnie, w świecie intensywnych planetarnych przepływów ludzi, towarów, kapitału, ideologii i mediów, przemoc ani nie straciła na znaczeniu, ani nie stała się mniej okrutna, barbarzyńska czy dotkliwa. Dokonała się jednak reorientacja przemocy. Globalizacja wytworzyła zarówno jej nowe formy, jak i nowe narzędzia jej dystrybucji. To, co dla jednych oznacza nowe możliwości zarobku i inwestycji, dla innych staje się powodem cierpienia, konieczności migracji, ucieczki czy uchodźstwa, wywłaszczenia, grabieży ziemi czy nowoczesnych form niewolnictwa. To, co stanowi uwolnienie z więzów rozmaitych barier i granic, co może dawać przyjemność związaną z bezpośrednim dostępem do miejsc, ludzi, zjawisk, obrazów i obiektów położonych daleko poza naszym lokalnym środowiskiem, zarazem staje się przyczyną nierówności. Zderegulowany, upłynniony kapitał „śmiga” po planetarnych rynkach, z wielką prędkością wprowadzając chaos w życie wielu społeczeństw, doprowadzając do niespodziewanych i nieprzewidywalnych zmian cen towarów i surowców, powodując lęk i niestabilność tych, dla których towary czy surowce nie są przedmiotem spekulacji, tylko zasobami koniecznymi do godnego życia.

O ile granice są całkowicie przepuszczalne dla płynnego kapitału i zazwyczaj nie stawiają oporu transportowi towarów, o tyle dla wielu ciał ludzkich stają się barierami bardzo trudnymi do pokonania. Ich celem nie jest jednak pełne blokowanie przepływów, ale ich regulowanie, spowalnianie, ukierunkowywanie, w zgodzie z logiką i interesem kapitału. Porowate granice planetarnych puzzli w coraz większym stopniu dopełniane są nową infrastrukturą przemocy. Na całym świecie powstają nowe mury, by wspomnieć tylko ten najbardziej spektakularny na granicy amerykańsko-meksykańskiej, które w materialny sposób uzupełniają cyfrowy system kontroli.

Przemoc staje się też odpowiedzią na lęk związany z egzystencją w świecie nieprzewidywalnych zmian, nieoczekiwanych wydarzeń i niepewnego jutra. Prawica potrafi grać tym lękiem, wzmacniać go, rozbudzać i przekierowywać na najbardziej wrażliwe i podatne grupy społeczne, jak uchodźcy. Realny gniew związany z nierównościami społeczno-ekonomicznymi, wywłaszczeniami, gentryfikacją, prekarną pracą, społeczną i ekonomiczną degradacją klasy robotniczej i średniej, skanalizowany zostaje na tych, którzy zmuszeni zostali do opuszczenia swoich domów i podróży w celu zachowania podstawowych warunków do życia dla siebie i swoich rodzin. Dlatego coraz ważniejsze staje się zrozumienie archeologii zwrotu prawicowego i prawicowego populizmu. Nie wystarczy powtarzanie tez o powtarzającej się historii i przywoływanie schematów działania faszystowskiej i nacjonalistycznej prawicy z początku XX wieku; dzisiejsza prawica jedynie remiksuje dawne języki i strategie, w istocie tworząc kompleksowy, wizyjny projekt, który jest odpowiedzią na aktualną sytuację globalnego kapitalizmu, określonego przez finansjeryzację, ultraszybki, płynny kapitał, rozmaite formy neokolonialnego wyzysku. To zupełnie inna odpowiedź i inna sytuacja niż ta, którą dawała prawica w czasach po rewolucji październikowej. Ten temat podejmuje i analizuje Paweł Wodziński w spektaklu Globalna Wojna Domowa.

Przemoc dotyka także największej w historii liczby migrantów (250 mln) i ponad 40 milionów nowoczesnych niewolników, z których większość to ludzie, którzy za przymusową pracę nie otrzymują żadnego wynagrodzenia. Oba zjawiska są ze sobą ściśle powiązane – to właśnie migranci i uchodźcy najbardziej narażeni są na niewolniczy wyzysk. Oba zjawiska to część procesu akumulacji pierwotnej kapitału, powracającego w okresach kryzysów kapitalizmu i spowolnienia wzrostu gospodarczego. Grabież, wywłaszczenie, neokolonializm, niewolnictwo i migracje pojawiają się wtedy, gdy zwrot z inwestycji okazuje się niewystarczający, a krzywa wzrostu nurkuje lub staje się płaska. Nie jest to jednak abstrakcyjny, zdelokalizowany proces. Jak podaje raport Global Slavery Index, w samej Polsce w 2016 r. żyło ponad 181 tysięcy nowoczesnych niewolników. Dlaczego to zjawisko jest niewidoczne, nieobecne w debacie publicznej? Dlaczego te nieprawdopodobne dane są ta mało znane? Gdzie są w Polsce niewolnicy i o jakich sytuacjach mówimy? Bartek Frąckowiak i Natalia Sielewicz podejmują swoiste dokumentalne śledztwo w spektaklu Modern Slavery, by opowiedzieć o lokalnych ekspresjach tego planetarnego zjawiska.

Z ogromnego katalogu nowych form strukturalnej przemocy związanej z globalizacją, tej realnej fizycznej i tej równie realnej symbolicznej, postanowiliśmy skupić się na kilku przypadkach i poddać je analizie. To między innymi zwrot prawicowy, nowoczesne niewolnictwo i nowe formy elastycznej pracy. Ułożyliśmy te zjawiska w formę atlasu. Nie jest on ani kompletny, ani zakończony. Stanowi raczej początek, punkt wyjścia do wielowątkowej, wieloetapowej analizy zjawiska planetarnej przemocy. Formuła atlasu pozwala na wyłapanie z gęstego chaosu współczesnego świata kilku konkretnych przypadków, a następnie ich zestawienie w nowe konfiguracje. Pozwala opóźnić przepływ, zatrzymać i utrwalić sytuację, nawet za cenę uproszczenia i wszystkich grzechów klasyfikacji. Uchwycenie momentu ze stanu świata daje szansę na zbudowanie innych relacji i namysł, na anatomiczną wiwisekcję badanych zjawisk. Pozwala też na rozciągnięcie i wydłużenie czasu i przestrzeni, a w konsekwencji na uobecnienie – choćby poprzez reprezentację – tego, co było nieobecne i oddalone w relacjach opartych na zapośredniczeniu i dystansie.

Życie w świecie intensywnych transnarodowych relacji i globalnych współzależności nie oznacza od razu, że te relacje i współzależności się dostrzega. Nie oznacza też, że są one zawsze widoczne. Wiele z nich celowo poddano zamazaniu, zatarciu czy zasłonięciu. Celem naszej krytycznej i politycznej działalności jest ich odkrywanie, a następnie umieszczanie w atlasie. W nowych, pozwalających na lepsze poznanie, konfiguracjach. Zamknięcie przemocy w atlasie służyć ma nie tylko jej poznaniu, ale też najdosłowniej zamknięciu, by otworzyć przestrzeń dla nowych możliwości; alternatywnych projektów, nadziei, radykalnych utopii i zmiany.

Bartek Frąckowiak, Paweł Wodziński

Program

OTWARCIE

9/4/2018, PONIEDZIAŁEK, 18:00
Muzeum na Pańskiej
Wstęp wolny

ATLAS PLANETARNEJ PRZEMOCY. INAUGURACJA

WYKŁAD

9/4/2018, PONIEDZIAŁEK, 19:00
Muzeum na Pańskiej
Wstęp wolny

REWOLUCJA, NACJONALIZM, INTERNACJONALIZM
ANDRZEJ LEDER

Rozważania o faszyzmie dzisiejszym

Faszyzm wrócił. Jako odpowiedź na kryzys polityczny i ekonomiczny pojawił się w międzywojniu, dziś nawiązuje do tamtej formy. Moje rozważania podchodzić będą więc do kwestii faszyzmu od strony owej repetycji; do jakiego stopnia rzeczywiście jest to powtórzenie, a na ile tylko jego pozór; czy groźba którą nasilanie się faszyzmu reprezentuje jest ta sama, podobna, czy też zupełnie inna; wreszcie, czy odpowiedź antyfaszystów powinna być analogiczna do tej z lat 30. i 40.? Te pytania mogą być rozpatrywane w różnych perspektywach, poza tymi oczywistymi – ekonomiczną i polityczną, będę chciał poruszyć trzy inne. Zastanawiać się będę nad sposobem funkcjonowania dzisiejszego faszyzmu w przesyconej przestrzeni symbolicznej, nad specyfiką afektywną współczesnego militaryzmu i nad złymi konsekwencjami polityk tożsamościowych. W tle przewijać się będzie myśl Waltera Benjamina o faszyzmie jako estetyzacji polityki, sposobie działania, który zmienia wszystko po to, by nie zmienić nic.

Andrzej Leder

REZYDENCJA ARTYSTYCZNA

11/04–17/04/2018
Biennale Warszawa, ul. Mokotowska 29a
Muzeum na Pańskiej
Rekrutacja do 16.03.2018

DRAMATURGIES OF THE OTHER: SELF-MAKING & SENSE-MAKING IN CONTEMPORARY DOCUMENTARY THEATRE
WARSZTATY MARTHY BOUZIOURI

Warsztat wskazuje na problem stereotypowej, nadmiernie uogólnionej reprezentacji tożsamości uchodźcy w dominującym, zachodnim dyskursie (w mediach, polityce i czasami także sztuce) i zachęca do tworzenia przeciwstawnych narracji, podkreślających niedoreprezentowane, zróżnicowane i subtelne aspekty tożsamości osób z doświadczeniem uchodźczym, wykraczających poza zwodniczy duopol “ofiary albo zagrożenia”. W takim kontekście teatr dokumentalny pojawia się jako odpowiedź na reprezentację hegemoniczną i prezentuje się jako przestrzeń, w której obowiązują zasady włączania, zorientowania na człowieka i która sprzyja samookreślaniu się oraz społeczno-politycznej świadomości.

Wspólnie z uczestnikami nakreślone zostaną paralele pomiędzy badaniami etnograficznymi a tworzeniem współczesnego teatru dokumentalnego. Korzystając z danych etnograficznych (nieformalne rozmowy, wywiady, notatki z pracy w terenie, rejestracje audiowizualne), odkrywając je na nowo, wspólnie się nad nimi zastanawiając i pracując nad ich dramaturgicznym przetworzeniem zostanie stworzony scenariusz nadający się do publicznej prezentacji w formie eksperymentalnego spektaklu dokumentalnego.

Koordynacja Anna Galas-Kosil

SPEKTAKL / PREMIERA

12/4/2018, CZWARTEK, 19:00
Muzeum na Pańskiej
Darmowe bilety dostępne na stronie internetowej biennalewarszawa.pl, portalu ewejsciowki.pl, w siedzibie Biennale Warszawa przy ul. Mokotowskiej 29a, w Muzeum na Pańskiej oraz w Kiosku Kultury przy ulicy Krakowskie Przedmieście 5-7
Czas trwania: 90 minut

GLOBALNA WOJNA DOMOWA (GLOBAL CIVIL WAR)
REŻYSERIA PAWEŁ WODZIŃSKI

Nowa konstelacja ruchów politycznych, w których powraca widmo idei faszystowskiej stała się faktem. Wszystkie te ruchy przedstawiają szereg wspólnych cech, a wśród nich są przejawy ksenofobii i islamofobii oraz odrzucenie globalizacji na rzecz społecznie regresywnego i nacjonalistycznego protekcjonizmu. Włoski historyk Enzo Traverso charakteryzuje te polityczne ruchy mianem post-faszystowskiej konstelacji w tym sensie, że mają różne ideologiczne matryce i pochodzenie. Niektóre formacje mają wyraźnie neofaszystowski profil, taki jak Złoty Świt w Grecji lub organizacje, starające się ożywić nacjonalistyczną tradycję lat trzydziestych, jak choćby Obóz Narodowo-Radykalny nawiązujący do  przedwojennego ugrupowania faszyzującego o tej samej nazwie. Niektóre ruchy w Europie Zachodniej, takie jak Front Narodowy we Francji, mają neofaszystowskie pochodzenie, ale starają się ewoluować poprzez zmianę ich dyskursu; inne mają różne korzenie, ale zbliżają się do tej samej orientacji. Tak jest choćby w przypadku UKIP w Wielkiej Brytanii i Alternative für Deutschland (AfD) w Niemczech.

Na naszych oczach przemoc ponownie jest upolityczniana. Tylko, że tym razem odbywa się w demokratycznych ramach, bez ambicji autorytarnych, jak miało to miejsce w latach 30. ubiegłego wieku. Odpowiedzią na barbarzyństwo neoliberalnego świata, staje się równie barbarzyński kontrprojekt narodowo-konserwatywny, cynicznie wykorzystywany przez populistów. Trwa globalna wojna domowa ludzkości, przed którą trudno szukać schronienia.

Koncept, reżyseria i scenografia Paweł Wodziński
Opracowanie dramaturgiczne Piotr Grzymisławski
Muzyka Karol Nepelski
Asystent kompozytora Sławek Kyrylow
Video Magda Mosiewicz
Produkcja Magda Igielska
Obsada: Beata Bandurska, Magdalena Celmer, Maciej Pesta, Martyna Peszko, Jan Sobolewski, Konrad Wosik

SPEKTAKL

13/4/2018, PIĄTEK, 19:00
Muzeum na Pańskiej
Darmowe bilety dostępne na stronie internetowej biennalewarszawa.pl, portalu ewejsciowki.pl, w siedzibie Biennale Warszawa przy ul. Mokotowskiej 29a, w Muzeum na Pańskiej oraz w Kiosku Kultury przy ulicy Krakowskie Przedmieście 5-7
Czas trwania: 90 minut

GLOBALNA WOJNA DOMOWA (GLOBAL CIVIL WAR)
REŻYSERIA PAWEŁ WODZIŃSKI

DEBATA

14/4/2018, SOBOTA, 17:00
Muzeum na Pańskiej
Wstęp wolny

NOWE FORMY GLOBALNEJ PRZEMOCY WYTWARZANE PRZEZ KAPITALIZM
PROWADZENIE PRZEMYSŁAW WIELGOSZ (“LE MONDE DIPLOMATIQUE EDYCJA POLSKA”)
GOŚCIE MARIA ŚWIETLIK (AKTYWISTKA),  ARTUR DOMOSŁAWSKI (DZIENNIKARZ, “POLITYKA”); MACIEJ KONIECZNY (PARTIA RAZEM), ALA QANDIL (DZIENNIKARKA, KORESPONDENTKA PAP W JEROZOLIMIE); ROMAN KURKIEWICZ (DZIENNIKARZ, AUTOR KSIĄŻEK, WYKŁADOWCA)

Przemoc imperialnych wojen i konfliktów zbrojnych o nieokreślonym statusie prowadzonych przez państwa, agencje ochrony, milicje religijne i partyjne, armie prywatnych korporacji i zwykłe gangi rozlewa się na ogromnych obszarach globalnego Południa. Wyprodukowały one ok. 60 milionów uchodźców, którzy są częścią największej w historii liczby migrantów (250 mln). Naga przemoc dotyczy też stosunków pracy. Na świecie jest dziś 40 milionów nowoczesnych niewolników, z których większość to ludzie, którzy za przymusową pracę nie otrzymują żadnego wynagrodzenia. Oba zjawiska są ze sobą ściśle powiązane – to właśnie migranci i uchodźcy najbardziej narażeni są na niewolniczy wyzysk. Oba zjawiska to część procesu akumulacji pierwotnej kapitału, powracającego w okresach kryzysów kapitalizmu i spowolnienia wzrostu gospodarczego. Grabież, wywłaszczenie, neokolonializm, niewolnictwo i migracje pojawiają się wtedy, gdy zwrot z inwestycji okazuje się niewystarczający, a krzywa wzrostu nurkuje lub staje się płaska. Nie jest to jednak abstrakcyjny, zdelokalizowany proces. Jak podaje raport Global Slavery Index, w samej Polsce w 2016 r. żyło ponad 181 tysięcy nowoczesnych niewolników. Dlaczego to zjawisko jest niewidoczne, nieobecne w debacie publicznej? Dlaczego te nieprawdopodobne dane są ta mało znane? Gdzie są w Polsce niewolnicy i o jakich sytuacjach mówimy?

Kiedy nadzieja na przezwyciężenie neoliberalnego kapitalizmu się oddala, horyzont polityczny brunatnieje. Wraz ze wzrostem wpływów skrajnej, post-faszystowskiej prawicy w życiu publicznym zaczyna się szerzyć przemoc. Przemoc – dyskursywna, symboliczna i fizyczna – staje się odpowiedzią na lęk związany z egzystencją w świecie nieprzewidywalnych zmian, nieoczekiwanych wydarzeń i niepewnego jutra. Prawica potrafi grać tym lękiem, tak aby nie przerodził się on w społeczny gniew i rebelię wobec panującego systemu. Wzmacnia go zatem, rozbudza i przekierowuje na najbardziej wrażliwe i podatne grupy społeczne, jak uchodźcy. Realny gniew związany z nierównościami społeczno-ekonomicznymi, wywłaszczeniami, gentryfikacją, prekarną pracą, społeczną i ekonomiczną degradacją klasy robotniczej i średniej, skanalizowany zostaje na tych, którzy zmuszeni zostali do opuszczenia swoich domów i podróży w celu zachowania podstawowych warunków do życia dla siebie i swoich rodzin. Dlatego coraz ważniejsze staje się zrozumienie archeologii zwrotu prawicowego i prawicowego populizmu. Nie wystarczy powtarzanie tez o powracającej historii i przywoływanie schematów działania faszystowskiej i nacjonalistycznej prawicy z pierwszej połowy XX wieku; dzisiejsza prawica jedynie remiksuje dawne języki i strategie, w istocie tworząc paczłorkowy, czasem wewnętrznie sprzeczny, ale działający w praktyce projekt, który jest odpowiedzią na aktualną sytuację globalnego kapitalizmu, określonego przez finansjeryzację, ultraszybki, płynny kapitał, rozmaite formy neokolonialnego wyzysku. Przemoc zastępuje w nim skompromitowaną politykę, hierarchia formalną równość, która została realnie podważona przez neoliberalny kapitalizm, wreszcie lojalność wobec grupy etno-kulturowej wypiera identyfikację klasową i ponadetniczne formy obywatelstwa.

SPEKTAKL

14/4/2018, SOBOTA, 19:00
Muzeum na Pańskiej
Darmowe bilety dostępne na stronie internetowej biennalewarszawa.pl, portalu ewejsciowki.pl, w siedzibie Biennale Warszawa przy ul. Mokotowskiej 29a, w Muzeum na Pańskiej oraz w Kiosku Kultury przy ulicy Krakowskie Przedmieście 5-7
Czas trwania: 90 minut

GLOBALNA WOJNA DOMOWA (GLOBAL CIVIL WAR)
REŻYSERIA PAWEŁ WODZIŃSKI

SPEKTAKL

15/4/2018, NIEDZIELA, 19:00
Muzeum na Pańskiej
Darmowe bilety dostępne na stronie internetowej biennalewarszawa.pl, portalu ewejsciowki.pl, w siedzibie Biennale Warszawa przy ul. Mokotowskiej 29a, w Muzeum na Pańskiej oraz w Kiosku Kultury przy ulicy Krakowskie Przedmieście 5-7
Czas trwania: 90 minut

GLOBALNA WOJNA DOMOWA (GLOBAL CIVIL WAR)
REŻYSERIA PAWEŁ WODZIŃSKI

REZYDENCJA ARTYSTYCZNA – POKAZ PRACY WARSZTATOWEJ

17/4/2018, WTOREK, 19:00
Muzeum na Pańskiej
Wstęp wolny

DRAMATURGIES OF THE OTHER: SELF-MAKING & SENSE-MAKING IN CONTEMPORARY DOCUMENTARY THEATRE
MARTHA BOUZIOURI

REZYDENCJA ARTYSTYCZNA

23/04–27/04/2018
Biennale Warszawa, ul. Mokotowska 29a
Muzeum na Pańskiej
Rekrutacja do 6.04.2018

PLAYING-REPLAYING
WARSZTATY LINY MAJDALANIE

“Jestem wszystkimi imionami w historii”, mówi Nietzsche. Według Waltera Benjamina wszystko jest “cytowalne”: nie ma drobnych historii, w opozycji do wielkich historii. Celem warsztatu jest zgłębienie, poprzez grupowe i indywidualne ćwiczenia praktyczne, relacji pomiędzy sferą prywatną i publiczną, historią i biografią, tutaj i tam, fikcją i rzeczywistością, dokumentem i dziełem sztuki, znanym i obcym, wertykalnym i horyzontalnym.

Koordynacja Anna Galas-Kosil

PRZECIW-PRACA (COUNTER-LABOUR)
Historyczne zdobycze klasy robotniczej i ruchu robotniczego, takie jak demokracja polityczna i społeczna są dziś kwestionowane. Czy to znaczy, że emancypacyjna rola walki robotników i robotnic uległa wyczerpaniu? Główny nurt debaty publicznej w Europie od lat wydaje się nie mieć w tej kwestii wątpliwości. Nowe formy kapitalizmu – sfinansjeryzowane, zglobalizowane, zdigitalizowane – odsyłają tradycyjne problemy związane z pracą – jej funkcją i znaczeniem dla reprodukcji systemu – na śmietnik historii. Sam postęp technologiczny zmienia świat i przesądza o tym, że stosunki pracy przestały być istotnym polem walki o kształt naszego życia.

A może fakt, że jak dotąd żadne nowe podmioty na lewicowej scenie nie zdołały uzyskać podobnej skuteczności co dawny ruch robotniczy, świadczy o potrzebie odbudowy politycznej siły pracowników? Ostatnie lata skutecznie obaliły większość teorii o końcu pracy z początków XXI wieku. Kryzys ekonomiczny, Arabska Wiosna i ruchy Occupy, bunty w chińskich i bengalskich strefach przemysłowych, strajki generalne w Indiach przypominają, że kwestia pracownicza znajduje się w samym sercu świata, w którym żyjemy. Antagonizm między siłą roboczą, a kapitałem nigdzie się nie ulotnił. To od oporu i walki pracowników i pracownic zależy dziś, czy przymus pracy w dalszym ciągu będzie określał ramy naszej egzystencji, czy uda się go przezwyciężyć. Innymi słowy marzenie o emancypacyjnym ruchu przeciw-pracy nie spełni się bez walki na polu stosunków produkcji.

Jak zatem wygląda mapa współczesnych ruchów pracowniczych? Jaka jest ich specyfika? Czy w obecnych warunkach konflikt na linii siła robocza-kapitał odgrywa kluczową rolę w zmianie społecznej? Czy stosunki pracy – rozproszone, zdestabilizowane, zglobalizowane nadal są tym poziomem społecznej rzeczywistości, gdzie podmiotowość klas ludowych może znaleźć punkt oparcia dla swego upolitycznienia i tym samym wpłynąć na układ sił społecznych?

Przemysław Wielgosz

WYKŁAD

25/4/2018, ŚRODA, 19:00
Muzeum na Pańskiej
Wstęp wolny
Spotkanie odbywa się w języku angielskim

PRZECIW-PRACA 1 (COUNTER-LABOUR 1) / CZY WYZWOLĄ NAS MASZYNY? (WILL WE BE FREED BY MACHINES?)
PAUL MASON

Kryzys i jego społeczne konsekwencje pokazały dobitnie, że kapitalizm nie działa. Czy jednak mamy jakiś pomysł co mogłoby go zastąpić? Zamiast oddawać się wymyślaniu utopijnych wizji Paul Mason proponuje poszukać zwiastunów innego, sprawiedliwszego świata w otaczającej nas rzeczywistości. Upadający kapitalizm nosi w sobie zarodki postkapitalizmu. Poziom rozwoju technicznego, ekspansja nowych technologii informacyjnych, czy robotyzacja tworzą przesłanki dla nowych form społecznej kooperacji, wytwarzania podmiotowości, demokracji bezpośredniej, a także takich przekształceń gospodarki, które mogą nas uwolnić od konieczności pracy. Jakie są bariery na drodze do postkapitalizmu? Jakie warunki muszą zaistnieć, by wyjście poza kapitalizm było możliwe?

SEMINARIUM

26/4/2018, CZWARTEK, 10:00
Muzeum na Pańskiej
Wszyscy chętni do wzięcia udziału w seminarium proszeni są o nadesłanie zgłoszenia na adres mailowy zapisy@biennalewarszawa.pl do 19 kwietnia.
Liczba miejsc jest ograniczona, do udziału zostaną zaproszone osoby według kolejności zgłoszeń.
Seminarium odbywa się w języku angielskim

PRZECIW-PRACA 1(COUNTER-LABOUR 1) / CZY WYZWOLĄ NAS MASZYNY? (WILL WE BE FREED BY MACHINES?)
PAUL MASON
EDWIN BENDYK (PROWADZENIE)

REZYDENCJA ARTYSTYCZNA – POKAZ PRACY WARSZTATOWEJ

27/4/2018, PIĄTEK, 19:00
Muzeum na Pańskiej
Wstęp wolny

PLAYING-REPLAYING
LINA MAJDALANIE

WYKŁAD

9/5/2018, ŚRODA, 19:00
Muzeum na Pańskiej
Wstęp wolny
Spotkanie odbywa się w języku angielskim

PRZECIW-PRACA 2 (COUNTER-LABOUR 2) / MIGRANCI, PRACOWNICY LOKALNI I NOWE SOLIDARNOŚCI: PRZYPADEK WIELKIEJ BRYTANII/ (MIGRANT, INDIGENOUS WORKERS AND NEW SOLIDARITIES: THE CASE OF BRITAIN)
JANE HARDY

Migracje towarzyszą kapitalizmowi od jego początków. Do dziś transgraniczne przepływy siły roboczej mogą być źródłem wielkich zysków i formą brutalnego zarządzania klasami podporządkowanymi, stanowią kapitał polityczny dla skrajnej prawicy i pretekst dla ekspansji nowych form kontroli i dyscyplinowania. Zarazem jednak tworzą przestrzeń dla nowych postaci solidarności i walki o pracowniczą podmiotowość. Na przykładzie sytuacji w Wielkiej Brytanii Jane Hardy przygląda się przykładom samoorganizacji migranckiej siły roboczej i sojuszom zawieranym wbrew podziałom etnicznym, kulturowym i obywatelskim w imię rewindykacji praw i aspiracji politycznych, które współczesny kapitalizm tak zaciekle zwalcza.

SEMINARIUM

10/5/2018, CZWARTEK, 10:00
Muzeum na Pańskiej
Wszyscy chętni do wzięcia udziału w seminarium proszeni są o nadesłanie zgłoszenia na adres mailowy zapisy@biennalewarszawa.pl do 30 kwietnia.
Liczba miejsc jest ograniczona, do udziału zostaną zaproszone osoby według kolejności zgłoszeń.
Seminarium odbywa się w języku angielskim

PRZECIW-PRACA 2 (COUNTER-LABOUR 2) / MIGRANCI, PRACOWNICY LOKALNI I NOWE SOLIDARNOŚCI: PRZYPADEK WIELKIEJ BRYTANII/ (MIGRANT, INDIGENOUS WORKERS AND NEW SOLIDARITIES: THE CASE OF BRITAIN)
JANE HARDY
MAGDA MALINOWSKA (PROWADZENIE)

DEBATA

13/5/2018, NIEDZIELA, 19:00
Muzeum na Pańskiej
Wstęp wolny

WSPÓŁCZESNE NIEWOLNICTWO, PRACA PRZYMUSOWA CZY NADUŻYCIA, KTÓRE SIĘ ZDARZAJĄ? CZYLI O TYM, JAK SĄ TRAKTOWANI PRACOWNICY-CUDZOZIEMCY
OŚRODEK BADAŃ NAD MIGRACJAMI UW
PROWADZENIE WITOLD KLAUS (STOWARZYSZENIE INTERWENCJI PRAWNEJ; OŚRODEK BADAŃ NAD MIGRACJAMI UW)
GOŚCIE DEBATY IRENA DAWID-OLCZYK (FUNDACJA LA STRADA); MYROSLAVA KERYK (FUNDACJA NASZ WYBÓR); PAWEŁ KACZMARCZYK (OŚRODEK BADAŃ NAD MIGRACJAMI UW)

Ludzie od zawsze zmieniali miejsca swojego zamieszkania w poszukiwaniu lepszego życia. Rozwój komunikacji sprawił, że przemieszczanie się jest coraz łatwiejsze. Ale migracje mają także swoją czarną stronę. Migranci stoją na słabszej pozycji i nierzadko są wykorzystywani przez pracodawców. Skala tych nadużyć jest różna – od oszustw po zniewolenie. Dzieją się one jednak nieustannie. Mogą mieć miejsce nawet teraz i to bardzo blisko – na zapleczu w Twoim sklepie osiedlowym czy ulubionej restauracji albo w bloku obok. Będziemy rozmawiali, czy tak być musi, jak identyfikować wykorzystywanie cudzoziemców oraz jak im pomagać.

SPEKTAKL / PREMIERA

17/5/2018, CZWARTEK, 19:00
Muzeum na Pańskiej
Darmowe bilety dostępne na stronie internetowej biennalewarszawa.pl, portalu ewejsciowki.pl, w siedzibie Biennale Warszawa przy ul. Mokotowskiej 29a, w Muzeum na Pańskiej oraz w Kiosku Kultury przy ulicy Krakowskie Przedmieście 5-7
Czas trwania: 120 minut

MODERN SLAVERY
REŻYSERIA BARTEK FRĄCKOWIAK

W zasadzie są wszędzie. W znanych warszawskich restauracjach, na placach budowy, w zamkniętych zakładach produkcyjnych, w przetwórniach, sadach i na farmach. Pochodzą z Ukrainy, Białorusi, Korei, Filipin, Chin, Wietnamu. Niekiedy są Polakami. Raport Global Slavery Index ujawnia, że w Polsce w 2016 r. żyło ponad 181 tysięcy nowoczesnych niewolników, co odpowiada 0,476% populacji Polski. Niewolnictwo nie jest tu jednak metaforą określającą każdy rodzaj wyzysku. Mówimy o sytuacjach niepłatnej pracy przymusowej, związanej z handlem ludźmi czy fikcyjnym zadłużeniem. Postanowiliśmy przeprowadzić śledztwo i sprawdzić, skąd biorą się takie statystyki, z jakimi sytuacjami, miejscami i historiami są związane. A ostatecznie odpowiedzieć na pytanie, dlaczego to zjawisko jest całkowicie niewidoczne i rzadko komentowane w debacie publicznej. Z tego działania powstał spektakl-wystawa.

Pokazujemy niewolnictwo jako współczesne zjawisko globalne, mające swoje rozmaite odsłony i ekspresje, związane z dramatami i biografiami bardzo różnych ludzi, z różnych kultur, religii i ras. Chcemy jednak podkreślić to, że niewolnicy nie żyją daleko na fantazmatycznych i nierealnych plantacjach, ale również tuż za ścianą sali najbardziej wykwintnej warszawskiej restauracji. W końcu Polska w statystykach niewolniczych zajmuje niechlubną pierwszą pozycję w Unii Europejskiej. Opowiemy zatem również o dzisiejszej Warszawie i jej niewolniczych historiach, historiach konkretnych ludzi. To właśnie w tym celu podjęliśmy próbę dokumentalnego śledztwa. Jego rekonstrukcja stanowi istotną część spektaklu-wystawy. Z próby zrozumienia niewolnictwa we współczesnej Warszawie wyłania się rodzaj nowej topografii miasta. Opowiadamy o niej tworząc swoistą alternatywną kontrkartografię miejskiej przemocy.

Koncept, reżyseria Bartosz Frąckowiak
Koncept, dramaturgia Natalia Sielewicz
Scenografia, kostiumy Anna Maria Karczmarska
Muzyka, dźwięk Krzysztof Kaliski, Maciej Szymborski
Światło Michał Głaszczka
Mapy i wizualizacja danych Jakub de Barbaro
Asystentka reżysera Zuzanna Grajcewicz
Produkcja Magda Igielska
Obsada: Beata Bandurska, Magda Celmer, Martyna Peszko, Anita Sokołowska, Maciej Pesta, Konrad Wosik

SPEKTAKL

18/5/2018, PIĄTEK, 19:00
Muzeum na Pańskiej
Darmowe bilety dostępne na stronie internetowej biennalewarszawa.pl, portalu ewejsciowki.pl, w siedzibie Biennale Warszawa przy ul. Mokotowskiej 29a, w Muzeum na Pańskiej oraz w Kiosku Kultury przy ulicy Krakowskie Przedmieście 5-7
Czas trwania: 120 min

MODERN SLAVERY
REŻYSERIA BARTEK FRĄCKOWIAK

SPEKTAKL

19/5/2018, SOBOTA, 19:00
Muzeum na Pańskiej
Darmowe bilety dostępne na stronie internetowej biennalewarszawa.pl, portalu ewejsciowki.pl, w siedzibie Biennale Warszawa przy ul. Mokotowskiej 29a, w Muzeum na Pańskiej oraz w Kiosku Kultury przy ulicy Krakowskie Przedmieście 5-7
Czas trwania: 120 min

MODERN SLAVERY
REŻYSERIA BARTEK FRĄCKOWIAK

SPEKTAKL

20/5/2018, NIEDZIELA, 19:00
Muzeum na Pańskiej
Darmowe bilety dostępne na stronie internetowej biennalewarszawa.pl, portalu ewejsciowki.pl, w siedzibie Biennale Warszawa przy ul. Mokotowskiej 29a, w Muzeum na Pańskiej oraz w Kiosku Kultury przy ulicy Krakowskie Przedmieście 5-7
Czas trwania: 120 min

MODERN SLAVERY
REŻYSERIA BARTEK FRĄCKOWIAK

WYKŁAD

23/5/2018, ŚRODA, 19:00
Muzeum na Pańskiej
Wstęp wolny
Spotkanie odbywa się w języku angielskim

PRZECIW-PRACA 3 (COUNTER-LABOUR 3) /  ROZBIJANIE DIALEKTYKI. WALKA PRZECIW PRACY W ERZE FINANSJERYZACJI (RUPTURING THE DIALECTIC. THE STRUGGLE AGAINST WORK IN FINANCIALIZATION ERA)
HARRY CLEAVER

Finansjeryzacja gospodarki trwająca od lat 70. XX wieku nie jest procesem wynikającym z autonomicznej logiki ekspansji ekonomicznej. Harry Cleaver dowodzi, że stanowiła ona odpowiedź kapitalizmu na rosnąca siłę protestów pracowniczych. Polityki narzucane przez finansjerę (zaciskanie pasa, prywatyzacja usług publicznych i systemów zabezpieczenia społecznego, prekaryzacja pracy) wywołują nowe formy oporu siły roboczej. Ruchy indignados, Occupy, czy nowe partie takie jak Podemos i Syriza, w różny sposób i w różnym stopniu reprezentują sprzeciw wobec pracy w erze kapitału finansowego. Czy są w stanie wypracować skuteczną strategię oporu wobec kompleksu władzy finansjery i wspierającego ją państwa?

SEMINARIUM

24/5/2018, CZWARTEK, 10:00
Muzeum na Pańskiej
Wszyscy chętni do wzięcia udziału w seminarium proszeni są o nadesłanie zgłoszenia na adres mailowy zapisy@biennalewarszawa.pl do 17 maja.
Liczba miejsc jest ograniczona, do udziału zostaną zaproszone osoby według kolejności zgłoszeń.
Spotkanie odbywa się w języku angielskim

PRZECIW-PRACA 3 (COUNTER-LABOUR 3) /  ROZBIJANIE DIALEKTYKI. WALKA PRZECIW PRACY W ERZE FINANSJERYZACJI (RUPTURING THE DIALECTIC. THE STRUGGLE AGAINST WORK IN FINANCIALIZATION ERA)
HARRY CLEAVER
KRZYSZTOF KRÓL (PROWADZENIE)

PRZEGLĄD WKURWU
JILL GODMILOW
Przegląd filmów, które dokumentują, wyrażają, problematyzują, manifestują gniew i sprzeciw wobec władzy, systemu, ładu społecznego, porządku kultury, patriarchatu i kapitalizmu. Ze szczególnym naciskiem na gniew, wściekłość, wkurw, które mogą być zarówno pochodną bezsilności, jak i zapału rewolucyjnego. Pokazywane filmy są zatem wyrazem społecznego wrzenia, artystycznym performansem, zapisem działania albo jedynie metaforycznym wyrazem stanu świadomości. Gniew i wściekłość nieraz prowadzą do przemocy. Przemoc rodzi zaś przemoc i grozi spiralą gwałtu. Pora jeszcze by to zatrzymać. Ale pora też podjąć dogłębną refleksję na temat przemocy, związku przemocy z kapitalizmem i  związku przemocy z patriarchatem.

W programie filmowym przygotowanym przez Jill Godmilow, amerykańską reżyserkę i aktywistkę, zobaczymy niepokazywane dotąd w Polsce filmy dokumentalne i fabularne, ale też przypomnimy sobie o takich, o których niesłusznie zapomnieliśmy.

W ramach przeglądu odbędzie się też polska premiera ostatniego filmu Jill Godmilow SCUM Manifesto – zrealizowanej w Polsce i z polskimi aktorkami – repliki francuskiego filmu z lat siedemdziesiątych. Premierze towarzyszyć będzie wykład Agnieszki Graff.

Pierwszego dnia przeglądu zapraszamy na spotkanie z Jill Godmilow kuratorką i reżyserką, autorką między innymi filmów “Daleko od Polski”, “What Farocki Taught”, “Waiting for the Moon”. Restrospektywa jej twórczości odbyła się Muzeum Sztuki Nowoczesnej w 2015 roku, a film “Daleko od Polski” został zakupiony do kolekcji muzeum.

Jill Godmilow: “Kobietom mającym zmysł obywatelski, odpowiedzialnym i śmiałym nie pozostaje nic innego jak tylko obalić rząd, zlikwidować system monetarny…”

PRZEGLĄD FILMOWY

25/5/2018, PIĄTEK, 12:00–14:00
Muzeum na Pańskiej
Wstęp wolny

PRZEGLĄD WKURWU 1
JILL GODMILOW

PRZEGLĄD FILMOWY

25/5/2018, PIĄTEK, 15:00–16:00
Muzeum na Pańskiej
Wstęp wolny

PRZEGLĄD WKURWU 2
JILL GODMILOW

PRZEGLĄD FILMOWY / WYKŁAD

25/5/2018, PIĄTEK, 19:00
Muzeum na Pańskiej
Wstęp wolny

PRZEGLĄD WKURWU 3
QUESTION OF SILENCE REŻ. MARLEEN GORRIS, 1982, HOLANDIA, 92 min
WPROWADZENIE KURATORSKIE JILL GODMILOW

PRZEGLĄD FILMOWY

26/5/2018, SOBOTA, 12:00-14:00
Muzeum na Pańskiej
Wstęp wolny

PRZEGLĄD WKURWU 4
JILL GODMILOW

PRZEGLĄD FILMOWY

26/5/2018, SOBOTA, 15:00-16:00
Muzeum na Pańskiej
Wstęp wolny

PRZEGLĄD WKURWU 5
JILL GODMILOW

PRZEGLĄD FILMOWY / PREMIERA / DYSKUSJA

26/5/2018, SOBOTA, 19:00
Muzeum na Pańskiej
Wstęp wolny

PRZEGLĄD WKURWU 6
JILL GODMILOW

WYKŁAD AGNIESZKI GRAFF
SCUM MANIFESTO REŻ. JILL GODMILOW / JOANNA KRAKOWSKA / MAGDA MOSIEWICZ, 2017, USA/POLSKA, 27 min

Nie ma jak dotąd polskiego wydania “SCUM Manifesto” Valerie Solanas z 1967 roku. Francuski film “SCUM Manifesto” Carole Roussopoulos i Delphine Seyrig z 1976 roku jest oficjalnie niedostępny. Nasz film, będący wierną repliką pierwowzoru, można więc potraktować jako rodzaj antidotum na obie te dokuczliwości. Jego celem było przywrócenie pamięci o Valerie Solanas, a zarazem złożenie hołdu francuskim artystkom, które jej manifest przeniosły na ekran.

Odwołanie się do najradykalniejszego feministycznego wystąpienia w radykalnej filmowej formie nie jest jednak ani historyczne, ani przypadkowe. Pozwala bowiem wyrazić wściekłość wobec tego, co dziś w Polsce, w Ameryce i na świecie można utożsamiać z męską władzą. To przemoc militarna, fundamentalizm religijny i wyzysk ekonomiczny. To także wszelka nierówność, która zaczyna się od nierówności kobiet wobec mężczyzn w rodzinie, w pracy, w strukturach władzy, w życiu publicznym, w dyskursie historycznym. Mamy poczucie, że wobec konserwatywnego zwrotu dającego się zaobserwować w wielu krajach – a na pewno w Polsce i w Stanach Zjednoczonych – ta nierówność będzie się pogłębiać, odbierając kobietom prawa cywilne między innymi przez ograniczanie praw reprodukcyjnych i optowanie na rzecz tradycyjnych ról społecznych.

W tych okolicznościach w roku 2017 – zważywszy na skutki działań oszalałych dyktatorów, militarystów, suprematystów, kapitalistów, nacjonalistów, fanatyków i zważywszy na ich retorykę, w której patriotyczne i religijne hasła podszyte są przemocą i pogardą – słowa Valerie Solanas nie wydają się już ani przesadne, ani niedorzeczne. Jej feministyczny manifest uderza dziś w czułą strunę i pozwala wyrazić sprzeciw i gniew. A jednocześnie nie pozwala zapomnieć, że jego autorka też kiedyś sięgnęła po broń i użyła faktycznej, a nie poetyckiej przemocy przeciw drugiemu człowiekowi.

Świadome tych dawnych i tych współczesnych kontekstów mamy poczucie, że naszą bronią może być jedynie solidarność. Dlatego namawiamy do kręcenia kolejnych replik SCUM Manifesto we wszelkich językach. Nasz film to bowiem podjęcie pałeczki, a zarazem przekazanie jej dalej.

Jill Godmilow / Joanna Krakowska / Magda Mosiewicz

Informacje

Udział we wszystkich wydarzeniach w ramach Atlasu Planetarnej Przemocy jest darmowy. Na spotkania, wykłady i przegląd filmowy wstęp wolny. Na warsztaty Marthy Bouziouri oraz Liny Majdalanie obowiązuje rekrutacja. Wszyscy chętni do wzięcia udziału w seminariach proszeni są o nadesłanie zgłoszenia na adres mailowy zapisy@biennalewarszawa.pl.Liczba miejsc jest ograniczona, do udziału zostaną zaproszone osoby według kolejności zgłoszeń. Wstęp na spektakle “Globalna Wojna Domowa” oraz “Modern Slavery” na podstawie darmowych biletów dostępnych od 22 marca

–na stronie internetowej biennalewarszawa.pl
–w portalu ewejsciowki.pl
–w siedzibie Biennale Warszawa przy ul. Mokotowskiej 29a
–w siedzibie Muzeum Sztuki Nowoczesnej przy ul. Pańskiej 3–w Kiosku Kultury przy ul. Krakowskie Przedmieście 5-7