Edukacja teraz! Pedagogiczna myśl słaba, no future i zwrot ku przeszłości

Panel dyskusyjny: Tomasz Szkudlarek, Maria Mendel

Nowoczesny projekt edukacji jest ze swojej natury progresywny, zakłada wychowanie dla przyszłości. Splata się on jednak nieuchronnie z konserwatywnymi zadaniami edukacji zorientowanej na kultywowanie przeszłości i z liberalnymi wizjami zdominowanymi przez życie „tu i teraz”.

 

W trakcie panelu chcemy – wraz z zaproszonymi gośćmi – podjąć dyskusję, która problem przyszłości potraktuje nie tylko w kategoriach postępu i nadziei, ale i strachu. Zatrzymamy się na problemie teraźniejszości, ale będziemy ją rozpatrywać jako przestrzeń nawiedzoną widmami przeszłości, która niekoniecznie oznacza czas miniony, oraz fantazmatami przyszłości, które – także niekoniecznie – zapowiadają czas inny, może lepszy od obecnego.

 

W tej perspektywie „teraz” może – z jednej strony – oznaczać wątłą granicę, sferę liminalną między znacznie od niej silniejszymi porządkami czasu przeszłego i przyszłego. Z drugiej natomiast teraźniejszość może być rozumiana jako czas panujący nad innymi z uwagi na to, że, w odróżnieniu od pozostałych, zwyczajnie jest.

W trakcie naszej wypowiedzi i zainicjowanej nią dyskusji planujemy wykorzystać nasze wcześniejsze analizy dotyczące retromanii, dominującej aktualnie w rozmaitych reprezentacjach politycznych powiązanych ideą powrotu do przeszłości i kolonizującej przestrzeń publiczną; powiemy o naszych studiach wokół widmowego wymiaru teraźniejszości, polityki historycznej i polityki progresywnej, pedagogicznej negacji teraźniejszości i kulturowej negacji przyszłości (no future). Wszystko po to, aby wspólnie przemyśleć status edukacji jako fenomenu czasu teraźniejszego. Jak żyć z widmami? Jak wytwarzamy przyszłość? Jaki jest sens odmowy przyszłości – w tym odmowy udziału w polityce? Jak wykorzystać pedagogiczny wymiar myśli słabej i siłę słabej edukacji?